Holland - museumschip

[natureboy]

Ik wil geen oordeel vellen over het hoe en wat van de brand op de Waker, oordelen laat ik aan de degenen over die daarvoor zijn, maar een beetje achtergrondinformatie is misschien op zijn plaats, in geval van een machinekamerbrand, zijn de gangbare procedures, dat je zorg draagt dat de brand zich in ieder geval niet uitbreidt, en bij voorkeur dooft. Dat kan op verschillende manieren. Eerste vereiste is dat je zeker weet dat de mensen in veiligheid zijn. Brand ontstaat door een aanwezigheid van brandbaar materiaal, zuurstof en hoge temperatuur. Als je een van deze factoren weghaalt, dooft het vuur. In de machinekamer zijn de blusmaatregelen overwegend gericht op het afsluiten van zuurstoftoevoer, en de toevoer van meer brandbaar materiaal, brandstof dus de MK ventilatie word gestopt en de z.g. brandkleppen voor de ventilatiekokers worden gesloten. Om de toevoer van brandbaaar materiaal zoveel mogelijk te beperken worden de brandstofcirculatiepompen gestopt  buiten de MK en de snelafsluiters aan de brandstofbunkers gesloten en daardoor de motoren gestopt.  Als je er dan zeker van bent dat er geen mensen meer in de MK zijn kun je CO2 (of tegenwoordig Halon) toelaten. Dit is een onbrandbaar gas dat de toevoer van zuurstof naar de brandhaard verhinderd. en hopelijk het vuur verstikt. De toevoer gaat met een doordringend alarm gepaard. Dit in het kort, misschien niet compleet, de maatregelen bij een MK brand, op de koopvaardij werden de brandkleppen, snelafsluiters, etc. wekelijks gecontroleerd op goede werking en zonodig gerepareerd, zoadat je in geval van brand op je materiaal kon vertrouwen en het voordeel van de wekelijkse controle was dat je blindelings wist waar je moest zijn in geval van calamiteiten.

Pieter

[brandaris]

euh... vergeet niet de (waterdichte) deur achter u te sluiten bij het verlaten van de brandhaard ivm overslaan van de brand naar andere comparimenten, en sluit ook die zuurstof toevoer zo af...

nieuw is het zogeheten cobra systeem.

maar idd pieter, dat zijn wel de meest voorname dingen die men hoort te doen bij t geval van een machinekamer brand, hoewel ik denk dat er in de paniek die er ontstaat regelmatig belangrijke dingen zullen worden vergeten....

[natureboy]

Daar heb je gelijk in Brandaris, als je achter je pc zit lijkt het heel ver weg, maar als het werkelijkheid wordt, is het een ander verhaal, het ergste wat je aan boord kan overkomen is brand en dan is het heel menselijk dat paniek toeslaat. Daarom oordeel ik niet, ik heb zelf ooit een beginnend machinekamerbrandje meegemaakt en dan ben je alleen maar blij dat alles volgens het boekje gaat. Wel leuk dat er voor de Holland een rol weggelegd was bij dit gebeuren.

Pieter

[IALA]

Als je er dan zeker van bent dat er geen mensen meer in de MK zijn kun je CO2 (of tegenwoordig Halon) toelaten.

Pieter,

Tegenwoordig is Halon juist verboden.

[natureboy]

Ja je hebt gelijk Jeroen, tastte dat spul de ozonlaag niet aan?

Pieter

[IALA]

Ja je hebt gelijk Jeroen, tastte dat spul de ozonlaag niet aan?

Pieter

Volgens mij was dat inderdaad de reden dat het verboden werd.

[PiebeJanMan]

En de Holland voer vandaag ook Harlingen uit, met een groep aan boord, die volgens mij een bruiloft oid aan het vieren waren. Ze moest wel even een weg tussen de charterschepen door zoeken:

[Vriend]

Same place, different time. In de machinekamer van de Holland. Links 1974 en rechts 2009.

[Vriend]

Nog een paar opnames van de machinekamer van de Holland uit 2009. Ik had ze al eerder geplaatst onder het topic 'Holland - museumschip' maar ze vullen dit topic ook mooi aan.

[PiebeJanMan]

Een leuk artikeltje over het overhalen van de Werkspoormotor, waar men momenteel in Harlingen mee bezig is.

Revisie motor van zeesleepboot Holland nadert zijn voltooiing

Bij Werkspoor-machine ben je nog echt machinist

Harlingen - De monumentale tiencilindermotor van de al even monumentale zeesleepboot Holland wordt momenteel in Harlingen gereviseerd. ,,Dit is veel mooier dan een moderne motor.??

Door Wybe Fraanje.

De geur van smeerolie, diesel en zware shag trekt samen met masculiene lachsalvo?s op uit de machinekamer. De spekgladde trapjes zijn alleen handig voor doorgewinterde zeebenen. Overal klinkt gekloenk en gestamp door de staalconstructie van zeesleepboot Holland. Dit is de wereld van Jan, Pier, Tjoris en Corneel, van de mannen met baarden.
Beneden in de machinekamer wekt de machtige Werkspoor tiencilindermotor indruk. Machinist Hans Arnold en Adri den Breejen zijn aan het werk. De vrijwilligers van de Stichting Zeesleepboot Holland ontmantelen de cilinders. De zuigers, zuigerstangen, kleppen, drijfstangen en meer aan slijtage onderhevige onderdelen worden de komende zes weken vervangen.
Het lijkt alsof Arnold (65) zwarte handschoenen aanheeft, maar zijn handen zien glimmend zwart van de olie, zo blijkt. ,,Maakt niet uit hoor??, glimlacht hij. ,,Na een dag of twee is het er meestal wel af.??
Arnold heeft 36 jaar gevaren, voor Nedlloyd in Rotterdam, voor Wijsmuller in IJmuiden en ga zo maar door. ,,Op de kustvaart. Ik wilde dichtbij huis blijven, maar dan zat je toch weer in Senegal. Gelukkig kon mijn vrouw mee, dat scheelde.??
Met Adri den Breejen werkt hij aan de motor. Den Breejen (62) heeft ook tientallen jaren zeevaartervaring. ,,Zestien jaar op de baggervaart onder andere. En ik ben hier in Harlingen ook nog dokmeester geweest. Nu ben ik met de vut. Het onderhoud van dit schip is mijn passie.??

Flink sjorren

Het is soms flink sjorren bij de ontmanteling van de Werkspoor TMABS 3910, zo blijkt. Arnold doet het graag. ,,Dit is veel mooier dan een moderne motor. Bij die nieuwe zie je niks meer, en je mag nergens aankomen. Als er eens iets kapot is, is het een computerprintplaat. Bij deze machine ben je nog echt machinist.??
Op het fijn-ouderwetse analoge tellertje staan 112.088 draai-uren. De machine heeft een vermogen van 2448 indicateur-PK (het vermogen van de motor zelf), bij 2110 echte PK (het vermogen gemeten bij de schroef). Het is een direct omkeerbare motor, want de keerkoppeling of verstelbare schroef bestond destijds nog niet. De motor moest dus uitgezet worden, waarna de nokkenas omgedraaid werd om achteruit te kunnen varen. Vandaar ook de twee enorme luchtcilinders: de motor moet verschillende malen achtereen gestart kunnen worden.
,,Daar heeft een van de vorige kapiteins nog eens een tientje mee verdiend??, herinnert kapitein Bert Vliegers (60) zich. ,,Die moesten vanbinnen schoongemaakt worden, en die ene is moeilijk toegankelijk, omdat je in een bocht door het mangat moet. ?Tien gulden voor degene die die cilinder schoonmaakt?, riep de machinist. Die ouwe wist niet hoe snel hij naar binnen moest klimmen.??
Vliegers vaart al 41 jaar op de Holland. En hoewel hij geen woord te veel zegt, zit hij vol met dit soort anekdotes. ,,Ik heb alles meegemaakt op dit schip??, vertelt hij in de stuurhut, waar het onberispelijk blinkende koper van de telegraaf, het kompashuis en het roer vele uren poetswerk van evenzovele matrozen verraadt. Vliegers zag de bemanning slinken van veertien naar zeven man. De marconisten gingen als eerste, maar inmiddels zijn alleen de kapitein, de stuurman, twee machinisten, twee matrozen en een kok over. Hij legt de compensatie van het kompas uit, en bekent dat je tegenwoordig alleen nog maar op gps vaart. E?n ding van vroeger is gebleven: ,,De lulpijp. Die werkt altijd??, grijnst hij wijzend op de spreekbuizen naar de machinekamer, de radiohut en het kompas bovendeks.

Onder klasse

Vliegers maakte alle functies van het schip uit 1951 mee. Eerst deed het dienst als bergingsschip van rederij Doeksen, op de Noordzee ten noorden van de Waddeneilanden. In de zomer voer het ook als passagiersschip. Later gebruikte Rijkswaterstaat het voor metingen. Sinds de Holland is ondergebracht in een stichting is ze te huur voor dagtrips (85 passagiers) of langere reizen (twaalf passagiers).
Daarom vaart het schip ?onder klasse?, wat onder meer inhoudt dat de machinekamer aan alle veiligheidseisen moet voldoen en regelmatig ge?nspecteerd wordt.
De onderdelen van de Werkspoor-motor zijn niet meer verkrijgbaar. Wel draaien er nog dergelijke motoren in het gemaal Blocq van Kuffeler in Almere, zij het dat dat zescilinders zijn. Waterschap Zuiderzeeland schonk de benodigde onderdelen voor de Holland.
Scheepsmotorfabrikant W?rtsil? Nederland, waarin Werkspoor is opgegaan, levert monteurs voor de klus. Deze tiencilinder, waarvan er sinds 1950 elf zijn gemaakt - er zat er ook een in het schip van Radio Caroline - is de laatste die nog draait. ,,Omdat de roots van W?rtsil? Nederland bij Werkspoor liggen, vinden wij het belangrijk dat dit stukje erfgoed blijft bestaan??, vertelt serviceco?rdinator Barry Fredriksz van W?rtsil?. ,,Eigenlijk is de expertise er bij ons niet meer, merkte ik. Bij moderne motoren draai je de moeren hydraulisch los en vast. Hier is het allemaal het noeste voorhamerwerk. Onze monteurs vinden het leuk, hoor. Bij deze klus leren ze het oude ambacht. Dan moeten ze handmatig de lagers uitschrapen, en staan ze toch even achter de oren te krabben hoe je dat doet.??
Half januari vaart de Holland voor het eerst weer uit. Dan gaat ze in Den Helder het dok in. Daar wordt de revisie van de Holland voltooid. Eerder al werd het ex- en interieur helemaal opgeknapt. In de loop van volgend jaar is het nautisch monument weer tiptop in orde.


Bron: http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=47468

[willem boot]

Het is toch verbazend hoe weinig sommige mensen van de recente historie weten:

"Het is een direct omkeerbare motor, want de keerkoppeling of verstelbare schroef bestond destijds nog niet. "  Dat is dus 1951.

Keerkoppelingen bestonden toen al vele jaren (denk eens aan de beroemde "Brevo"-keerkoppeling met het beroemde bandje) en de 'Prins Bernhard' en de 'Koningin Juliana' van de Provinciale Stoombootdiensten in Zeeland voeren al enkele jaren met Lips-Drunen hydraulisch verstelbare schroeven, een ontwikkeling van net voor de oorlog.

De 'Holland' kreeg een langzaamlopende direct omkeerbare motor, omdat dat volgens de theorie zo erg op een stoommachine leek en er "dus" niet zoveel kapot kon gaan. Ergens in het archief van de Rederij kwam ik letterlijk de woorden tegen "zelfs bij de slechtst denkbare bediening". Bij een kustbergingssleepboot zelfs maar denken aan een verstelbare schroef is helemaal het toppunt van onwetendheid (om het niet anders te noemen): die dingen waren enorm kwetsbaar, zoals later bij 'De Dageraad'/'Noord-Nederland' wel is gebleken. Bij het werken in de Gronden was zo'n constructie uiterst riskant. De 'Holland' kreeg daarom een schroefas waar een supertanker van nu nog jaloers op zou zijn.

Ik heb ooit nog eens een in beslag genomen chaser in Den Helder verkocht aan een Zweed, die de hydraulische  verstelbare schroef zo mooi vond dat-ie er zelfs extra geld voor over had. Wat was ik blij dat ik het kreng kwijt was.....

Als je maar zeemansachtig kunt schrijven.

[natureboy]

Ach, weet je Willem, toen ik las over "mannen met baarden"  "doorgewinterde zeebenen" "Jan, Pier, etc...... en meer van die verromantiseerde onzin, heb ik de rest van het artikel al bij voorbaat overgeslagen.
De gemiddelde walslurp denkt bij zeevarenden en schepen nog steeds aan VOC en aanverwante artikelen en wat het vak van de moderne zeevarende inhoudt, ach. ik denk dat de journalistiek er niet eens een boodschap aan heeft.
Het interesseert ze  niet, ze zetten de zeeman neer als souvenir uit een voorbije tijd omdat dat door de gemiddelde Nederlander zo gevreten wordt en zij op die manier wel aan hun "targets" komen, jammer...........
Moest me ff van het hart als scheepswerktuigkundige.

Pieter

[willem boot]

Dat is dan vrij aardig gedaan. 't Is goed dat die jongens op die manier kennis maken met scheepswerktuigkunde.
Bij stoommachines was dat allemaal nog een graadje erger. Ik draaide toen om de 20 en ik kan je verzekeren dat je dat nooit meer kwijtraakt.

[willem boot]

Ach, weet je Willem, toen ik las over "mannen met baarden"  "doorgewinterde zeebenen" "Jan, Pier, etc...... en meer van die verromantiseerde onzin, heb ik de rest van het artikel al bij voorbaat overgeslagen.
De gemiddelde walslurp denkt bij zeevarenden en schepen nog steeds aan VOC en aanverwante artikelen en wat het vak van de moderne zeevarende inhoudt, ach. ik denk dat de journalistiek er niet eens een boodschap aan heeft.
Het interesseert ze  niet, ze zetten de zeeman neer als souvenir uit een voorbije tijd omdat dat door de gemiddelde Nederlander zo gevreten wordt en zij op die manier wel aan hun "targets" komen, jammer...........
Moest me ff van het hart als scheepswerktuigkundige.

Pieter

Pieter, ze hebben evenmin ook maar het minste idee van het vak van "waterboer" in de wat minder recente tijden. Zoals je weet heb ik zelf nog op de laatste stoomschepen gevaren en daar was het niet anders: kwam er weer zo'n stoomfanaat lamenteren dat "stoom leeft" en dergelijke onzin. Die had geen idee van het werk en de werktijden die je daaraan kwijt was. Nooit gehoord van hoeveel steenkool er in een uur doorheen ging dat je op je eentje moest verstouwen ("1 kg/IPK/hr" in het gunsigste geval). Geen idee van machine voorverwarmen en wat daarbij kwam kijken. Geen notie van geklapte vlampijpen en ondichte luchtpompen en dat soort ongein. Liep zulk spul smoorverliefd naar je schone vloerplaten te kijken met bagger aan z'n poten. Verschrikkelijk. Ik vind scheepsmachines nog steeds om van te watertanden, hoe moderner hoe mooier, maar dan ga je niet  "romantisch" lopen doen. Zeker niet in de vorm van "Hollands Glorie". Ik ken diverse mensen uit de Rederijtop die alleen al bij het horen van die term rood aanlopen, of op z'n machinists gezegd: over de rooie gaan. Gelijk hebben ze.

En och, toen Henk Oosterbeek en ik de Stichting Zeesleepboot destijds oprichtten, wisten we dat we dit soort gevoelens als marketingtruc moesten inzetten. Je moet nu eenmaal je centen boven water varen.

[arthur]

Uit de HARLINGER COURANT van gister 5 januari 2010, auteur niet vermeld:
Citaat:
"De uitgebreide revisie van de 10 cilinder Werkspoor motor van de zeesleepboot Holland is op een haar na gepiept. Twee maanden lang lag de Holland aan de meerkabels in de Visserijhaven van Harlingen. In samenwerking met het in Harlingen gevestigde revisiebedrijf W?rtsil?, zijn alle zuigers, zuigerveren en cilinderwanden van de nu bijna 60 jaar oude Werkspoordiesel geresiveerd en vernieuwd. Het is de grootste onderhoudsbeurt van de motor in het lange leven van de (voormalige) zeesleepboot. Vandaag (5-1-'10 dus) worden de laatste leidingen weer aangebracht, waarna kapitein Vliegers woensdag de motor zal opstarten om te proefdraaien. Volgende week vertrekt de Holland naar Den Helder, waar het schip wordt drooggezet voor onderhoudwerkzaamheden aan het onderwaterschip."
Einde citaat.